حسابداری شعب و دوایر چیست؟

حسابداری شعب چیست؟

ما در این مقاله به بررسی توضیح و شرح حسابداری شعب و همچنین انواع شعب و دوایر پرداخته ایم.

تا به حال به این موضوع فکر کردید که شرکت های چندملیتی یا اپراتورهای زنجیره ای و شرکت هایی که چند شعبه دارند  حسابداری آن ها به چه صورتی انجام می شود و حسابداری شعب چیست؟
در ادامه به شرح کامل این موضوع خواهیم پرداخت.
در حسابداری شعب هر شعبه ای دفاتر جداگانه و مختص به خود را دارد و انواع حساب هایی که در شعب به صورت مجزا ثبت می گردد عبارتند از : موجودی کالا، حساب های دریافتنی، دستمزد، تجهیزات و هزینه هایی مثل بیمه و اجاره و وجوه نقد.
سیستم حسابداری شعب به گونه ای است که  هر شعبه حساب های جداگانه ای دارد.
شعب براساس موقعیت جغرافیایی تقسیم بندی شده اند و مراکز هزینه  و سود جداگانه ای دارند.
(ترازآزمایشی، صورت سود و زیان، ترازنامه)
شیوه حسابداری شعب این گونه می باشد که هر شعبه ای دفاتر خود را تهیه و نگهداری می کند و در زمان مقرر به دفتر مرکزی می فرستد، این دفاتر با سایر واحد ها ترکیب می شود و یک تصویری کلی و جامع به مدیریت ارائه می دهد.

انواع شعب و حسابداری آن چیست؟

شعب به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند:

1- شعب مستقل
2- شعب غیر مستقل
3- شعب خارجی

شعب مستقل:

در این گونه از شعب بسیاری از امور به صورت مستقل انجام می شود. گاهی اوقات بعضی از شعب برای نام شعبه خود پسوندی را انتخاب می نمایند اما در انجام امور ذکر نام اصلی ضروری می باشد. 

شعب غیر مستقل:

این نوع از شعب به عنوان شعب وابسته شناخته می شوند و در فعالیت های خود نیز به مرکز اصلی وابسته هستند و معمولا هر بیست و چهار ساعت یک بار گزارش فعالیت ها در اختیار شرکت قرار می گیرد.

شعب خارجی:

این نوع از شعب در کشور های دیگر  و تحت نظر مرکزیت اصلی فعالیت دارند. 

اهداف شعب چیست؟

1- تحقق درآمد توسط شعب.

2- مطلع شدن از وضعیت نقدینگی.

3- اطلاع از سود و زیان.

4- اطلاع از وضعیت مالی شعب توسط حسابدارانی خبره.

5- شناخت و مورد ارزیابی قرار دادن تمامی شعب برای مقایسه با یکدیگر.

نحوه قیمت گذاری ارسال کالا از مرکز به شعبه چگونه است؟

1- بهای تمام شده

2- بهای تمام شده به اضافه چند درصد

3- قیمت فروش

به قیمت تمام شده: اگر کالایی فاسد شدنی باشد به قیمت تمام شده در دفاتر واحد مرکز ثبت می گردد.

روش قیمت تمام شده به اضافه چند درصد: اگر تعیین قیمت قطعی فروش به عللی مانند نوسان قیمت فروش و انحصاری نبودن کالای بازار میسر نباشد، سود ناویژه برآورد می گردد و به بهای تمام شده کالای ارسالی اضافه و به حساب شعبه منظور می شود.

قیمت فروش:اگر قیمت کالا در بازار نوسانی قابل توجه نداشته و بازار نیز انحصاری باشد و موسسه هم بتواند قیمت فروش را ثابت نگه دارد در این صورت کالای ارسالی به قیمت فروش سیاهه و ارسال می گردد.

مزایای حسابداری شعب چیست؟

1- مخارج هر شعبه را به صورت جداگانه محاسبه می کند(حقوق و دستمزد، اجاره، هزینه های سربار)
2- سود و زیان هر شعبه را تعیین می کند 
3- بدهکاران و وضعیت نقدی شعبه را مشخص می نماید.
4- کمک به تصمیم گیری مدیران
5- با حسابداری شعب می توان عملکرد هر واحد را به صورت جداگانه برسی نمود.
6- کمک به نظارت بر عملکرد شرکت ها

معایب حسابداری شعب چیست؟ 

حسابداری شعب نیز علاوه بر مزایای ذکر شده دارای معایبی می باشد 
1- نیاز به نیروی کار بیشتر 
2- سو استفاده مدیریت 
3- مدریتی مجزا برای هر شعبه 
4- به دلیل جغرافیای متفاوت هر شعبه باید دارای زیرساختی مختص به خود باشد.
5- مدیریت همیشه تمامی حساب ها را تحت اختیار خود نداردو همین امر باعث مشکلاتی برای شعب می گردد.

دوایر چیست؟

اگر در محلی مانند یک فروشگاه چند نوع کالای متفاوت و در بخش هایی مجزا زیر نظر مدیریت به فروش برسد هر بخش را یک دایره میگوییم و جمعا دوایری را تشکیل می دهند. 

حسابداری دوایر

حسابداری دوایر یعنی مجموعی از فروشگاه ها که به صورت بخش هایی مجزا از هم محصولاتی را به فروش می رسانند.

انواع دوایر

انواع مختلفی از دوایر هستند که تولید و فروش در آن دوایر انجام می شوند.
1-دوایر تولیدی(عملیاتی): دوایر عملیاتی دوایری می باشند که به طور مستقیم در روند تولید دخالت دارند و تاثیر گزار می باشند. 
این نوع از دوایر، دوایر عملیاتی نام دارند که معروف به دوایر تولیدی هستند. 

2_ دوایر خدماتی: این نوع از دوایر بر خلاف دوایر خدماتی می باشند یعنی هیچ گونه دخالتی به طور مستقیم در روند تولید ندارند و تاثیر گزار نمی باشند.
3_ دوایر کیفیت: دوایری می باشند که بر روی کیفیت محصولات نظارت و کنترل دارند.

انواع هزینه ها در دوایر حسابداری چیست؟

دوایر حسابداری نیز دارای دوایری هستند که به دو دسته تقسیم می شوند:

1- هزینه های مستقیم 
2- هزینه های غیر مستقیم
هزینه های مستقیم هزینه هایی می باشند که برای هر فروشگاهی به صورت مجزا حساب می گردد و هزینه خای غیر مستقیم در موسسات عمومیت دارند و سهم هر فروشگاهی معین نیست مانند هزینه های: آب و برق مصرفی، تعمیرات، اجاره و ... .

تفاوت شعب و دوایر چیست؟

شعب در مناطقی مختلف به دور از مرکزیت اصلی برای گسترش تجارت و کسب و کار راه اندازی شده اند و مشغول به کار هستند.
اما دوایر در محلی در دایره هایی مجزا به فروش محصولاتی متفاوت مشغول اند.
دوایر دریک محل مستقر می باشند اما شعب در مناطق مختلف و حتی در خارج  از کشور.

آیا نمایندگی همان شعبه می باشد؟

نمایندگی می تواند شخصیتی حقیقی یا حقوقی باشد که اجازه ی معاملات از طریق شرکت را داشته و انجام می دهد.(تمامی معاملات  به نام شرکت و حساب شرکت می باشد. )
لازم به ذکر می باشد که در شرکت های سهامی برای معین نمودن روابط شرکا با یک دیگر نیاز به اساس نامه می باشد.

تفاوت شعب و نمایندگی چیست؟

تفاوت در اختیارات آن ها می باشد، در نمایندگی اختیار فقط با نمایندگی می باشد در صورتی که در شعبه اختیارات با مرکزیت اصلی( شرکت اصلی) می باشد.

روش بدهکاران 
روش بدهکاران و موجودی 
روش شعب عمده 
روش حساب نهایی