مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

آیا دلیل مالیات ستانی را می دانید؟ چرا شرکتها می بایست مالیات پرداخت کنند؟ آیا از نحوه محاسبه مالیات اشخاص حقوقی مطلع هستید؟

در این مقاله قصد داریم باتوجه قوانین مالیاتی و مقررات حاکم بر کشور، مالیات اشخاص حقوقی را مورد بررسی قرار دهیم.

دلیل پرداخت مالیات اشخاص حقوقی

مالیات به عبارتی سهم دولت از سود فعالان اقتصادی و تجارت آنها میباشد و همه کسانی که فعالیت تجاری دارند اعم از اشخاص حقوقی و سایر افراد باید مالیات خود را تحت قوانین مالیاتی مربوطه به دولت پرداخت کنند.

مالیات اهرمی بسیار مهم برای تامین درآمد دولت ها می باشد و این امر در کشورهای پیشرفته بسیار مورد اهمیت قرار می گیرد زیرا دولت و مردم به این نتیجه رسیدهاند که پرداخت مالیات امری حیاتی و ضروری برای توسعه و پیشرفت کشور است ، البته ناگفته نماند که دولت ها نیز در برابر دریافت مالیات از مردم وظایف و مسولیت هایی دارند که یکی از آنها فراهم کردن بستری مناسب برای تجارت و فعالیت اقتصادی برای مردم است.

مواد قانونی مربوط به مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

باب سوم قانون مالیات های مستقیم با موضوع مالیات بر درآمد و در فصل پنجم آن که از ماده 105 الی ماده 118 تشکیل شده است ، مربوط به مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی میباشد.

نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی چقدر است؟

جمع درآمد اشخاص حقوقی و همچنین درآمد آن ها از فعالیت ‌های ‌انتفاعی که از منابع مختلف در داخل کشور یا خارج ‌از ایران به دست می آید ، بعد از اعمال هزینه های مربوط به درآمدهای غیرمعاف و کم کردن معافیت های مشخص شده برای هر نوع فعالیت مشمول مالیات با نرخ 25% می باشد . البته در مواردی به استثنا بعضی از فعالیت ها دارای نرخ جداگانه ای می باشد و نرخ آنها متفاوت است.

برای مثال سود ابرازی شرکت ها و اتحادیه های تعاونی متعارف و همچنین شرکتهای تعاونی سهامی عام مشمول ۲۵% تخفیف از نرخ مذکور می‌ باشد.

نحوه محاسبه مالیات اشخاص حقوقی چگونه است؟

هر شرکت یا شخص حقوقی که درآمد کسب می کند باید مالیات خود را در موعد مقرر پرداخت نماید . برخی از اشخاص حقوقی مشمول معافیت هایی با توجه به نوع فعالیت خود می شوند که در محاسبه مالیات دخیل است.

به صورت کلی اشخاص حقوقی باید هزینه های مربوط به فعالیت غیر معاف خود را از درآمد غیر معاف خود کسر نمایند تا سود یا همان درآمد مشمول مالیات آنها مشخص شود و سپس با توجه به نرخ مقرر در ماده 105 قانون مالیات های مستقیم 25% آن را به عنوان مالیات پرداخت نمایند. مالیات برخی از شرکت ها به دلیل نوع فعالیت خود از نرخ های مشخص شده و جداگانه ای به غیر از 25% محاسبه می شود.

به مثال زیر توجه نمایید:

یک شرکت در سال 1401 درآمدی به مبلغ 500 میلیون ریال کسب کرده است. هزینه های مربوط به دوره مالی 300 میلیون ریال است. با این احتساب سود شرکت یا درآمد مشمول مالیات 200 میلیون ریال است.

مالیات متعلقه50= 25%*200

مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی چه زمانی است؟

اشخاص حقوقی مکلف می باشند اظهارنامه ، ترازنامه و حساب سود و زیان خود را که به دفتر روزنامه و دفتر کل خود متکی می باشند حداکثر تا 4 ماه بعد از سال مالیاتی به همراه لیست هویتی شرکا و سهامداران و بر حسب نیاز میزان سهم الشرکه آنها را به اداره امور مالیاتی تسلیم و تا همان موعد پرداخت نمایند.

مواد مالیاتی ق.م.م مربوط به فصل مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

همانطور که بیان شد از ماده 105 الی 118 مربوط به مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی می باشد. با توجه به مفاد مواد مذکور و همچنین بخشنامه ها ، آیین نامه ها و دستورالعمل های مربوطه می توان از کلیات مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در حد نسبی آگاهی کسب نمود.

به دلیل تخصصی بودن این موضوع ، معمولا مدیران عامل اشخاص حقوقی نمی توانند آگاهی و درک مناسب و کامل از این قوانین داشته باشند و به همین دلیل دنبال یک کارشناس یا مشاور مالیاتی خبره برای شرکت خود هستند. این یک امر طبیعی می باشد که اشخاص حقوقی به دنبال استخدام مدیر مالی خبره و مشاور مالیاتی برای مجموعه خود هستند. این روزها داشتن یک مشاور مالیاتی یا کارشناس مالیاتی با توجه به حساسیت امور مالیاتی از جمله مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی از اهمیت بالایی برخوردار است.

کاهش مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

برای کاهش مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی چه کار باید کرد؟

تصور و توقع بیشتر اشخاص حقوقی برای کاهش مالیات بر درآمد این است که یک نفر بتواند از هر طریقی اعم از قانونی یا غیر قانونی مالیات بر درآمد آنها را کم کند. اما این کاهش مالیات از مسیر غیر قانونی حتی اگر امکان آن وجود داشته باشد صحیح نمی باشد و به دور از موازین شرعی و اخلاقی می باشد.

در مورد کاهش مالیات بر درآمد از مسیر قانونی یا غیر قانونی جای تامل وجود دارد و این سوال مطرح است که چرا از مسیر قانونی کاهش مالیات را در دستور کار قرار ندهیم؟ آیا کاهش مالیاتی از راه قانونی امکان پذیر است؟ پاسخ به این سوال بله است.

البته کم کردن مالیات بر درآمد به این معنی نیست که آن شخص حقوقی ، فقط مالیات مد نظر و ترجیحی خودش را پرداخت کند و به حجم فعالیت و نوع فعالیت مجموعه خود بی اعتنا باشد. توجه نمایید که عواملی از قبیل درآمد و هزینه ها ، معافیت ها و سایر اتفاقاتی که بر سود و زیان مجموعه تاثیر دارد در مشخص شدن مالیات بر درآمد دخیل هستند و نمی توان از آنها چشم پوشی کرد. پس اگر مودی به این فکر است که مالیات واقعی خود را پرداخت نخواهد کرد یک اشتباه است.

همانطور که در مطالب بالا نیز مطرح شد مالیات بر درآمد به اقلام درآمدی و هزینه ای مربوط است. کاهش مالیات بر درآمد زمانی رخ می دهد که سود ما کمتر باشد. درآمد مشمول مالیات یا همان سود به عبارتی اختلاف بین درآمدها و هزینه های قابل قبول مالیاتی مربوط به آن دوره مالی است.

به این مورد توجه کنید که اشخاص حقوقی سود و زیان خود را از طریق اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی به سازمان امور مالیاتی ارسال می کنند. در اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی ترازنامه و صورت سود و زیان از عوامل تعیین کننده مالیات هستند و هر مودی می بایست با توجه به رویدادهای مالی خود و با توجه به اسناد و مدارک مثبت و صحیح ، ترازنامه و صورت سود و زیان خود را تکمیل نماید و در زمان رسیدگی مالیاتی توسط اداره امور مالیاتی تمام موارد مذکور را بررسی و کنترل می نمایند.

کم کردن مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی از راه قانونی چگونه است؟

همانطور که در مطالب بالا توضیح داده شد هزینه های قابل قبول مالیاتی باعث کاهش درآمد مشمول مالیات خواهند شد و در نهایت با اتکا به اسناد و مدارک مثبته برای هزینه ها و قبول آنها در زمان رسیدگی مالیاتی و حسابرسی مالیاتی ،مالیات بر درآمد کاهش پیدا می کند.

یکی دیگر از راه های کاهش مالیات ، معافیت مالیاتی است. بسیاری از مودیان از معافیت های مالیاتی مطلع نیستند ، آنها از معافیت های مالیاتی پیش روی خود و پتانسیل های بالقوه و بالفعل خود آگاهی ندارند. معافیت های مالیاتی می تواند به کاهش مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی بسیار کمک کند. طبق قوانین مالیاتی در مورد معافیت ها ، ماده و تبصره های تدوین شده و بخشنامه ها و مصوبات مربوط به این موضوع، فعالان اقتصادی و کسانی که درآمد کسب می کنند با توجه به نوع فعالیت و کسب و کار خود می توانند از معافیت های مالیاتی مربوط به خود بهره مند شوند و مالیات کمتری پرداخت کنند.

برای رسیدن به این هدف بهتر است در مورد هزینه های قابل قبول مالیاتی و معافیت های مالیاتی اطلاعات بیشتری کسب کنیم.

هزینه قابل قبول مالیاتی

برای هزینه های قابل قبول مالیات دو ماده مالیاتی 147 و 148 تدوین شده است که به آنها می پردازیم.

ماده 147 مقرر می دارد هزینه ‌هایی قابل قبول است که در حد متعارف است و متکی به اسناد و مدارک می باشد و مربوط به دوره کسب درآمد مجموعه در همان دوره مالی باشد. اگر هزینه ‌ای در این قانون پیش‌ بینی نشده یا بیشتر از نصاب مشخص شده در این قانون باشد ، ولی به موجب قانون و یا مصوبه ‌هیأت وزیران پرداخت شده باشد قابل قبول خواهد است.

توجه داشته باشید که هزینه‌ های مربوط به درآمدهایی که براساس قانون از پرداخت مالیات معاف است یا مشمول مالیات با نرخ صفر می باشد یا با نرخ مقطوع محاسبه می‌ گردد، هزینه ‌های قابل قبول مالیاتی به حساب نمی آیند.
همچنین هزینه های پرداختی قابل قبول مالیاتی که به طور تهاتری انجام نمی شود و مبلغ آن پنجاه میلیون (50,000,000) ریال به بالا است تسویه وجوه آن از طریق بانک می بایست انجام شود.

ماده 148 لیست اقلام هزینه های متعارف و قابل قبول مالیاتی را به طور مستقیم شرح داده است و برای مثال چند هزینه قابل قبول مالیاتی به شرح زیر است

بهای تمام شده کالای فروش رفته و یا مواد مصرفی در کالا و خدمات ارائه شده
هزینه‌ های استخدامی متناسب با خدمت کارکنان بر اساس مقررات استخدامی موسسه
کرایه محل موسسه در صورتی که اجاری باشد
اجاره بهای ماشین آلات و ادوات مربوط به موسسه
مخارج سوخت، برق، روشنایی، آب، مخابرات و ارتباطات
و...

همانطور که مطالعه فرمودید با توجه به رعایت کردن مشخصات هزینه های قابل قبول مالیاتی بر اساس دو ماده ذکور یعنی 147 و 148 میتوان از رد کردن هزینه های دوره طی رسیدگی مالیاتی جلوگیری نمود.

معافیت مالیاتی اشخاص حقوقی

بر اساس قانون مالیات های مستقیم از ماده 132 الی 146 مربوط به معافیت های مالیاتی می باشد. هر مجموعه ای با توجه به نوع و محل فعالیت خود میتواند از معافیت مربوطه بهره مند شود و مالیات کمتری پرداخت کند. مواردی از قبیل نوع کسب و کار ، منطقه فعالیت آن مجموعه ، صادرات یا واردات ، نوع کالا و ... تعیین کننده نوع و میزان معافیت مالیاتی آن فعالیت هستند. بسیاری از اشخاص حقوقی و حقیقی از معافیت های متعلقه به خود مطلع نیستند ، در صورتی که اگر آگاهی از معافیت مربوطه داشته باشند و خود را در آن چهارچوب معافیت مالیاتی قرار دهند برای آنها از نظر پرداخت مالیات صرفه جویی خواهد شد.

برای کم کردن مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی از چه کسی کمک بگیریم؟

واژه متخصص و کارشناس برای هر نوع فعالیت و در هر حوزه ای معنا دارد . این یعنی ما برای هر کاری میتوانیم از متخصص و کارشناس آن حوزه کمک بگیریم. برای امور مالیاتی و کاهش مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی نیز می توانیم با بهره گیری از کارشناس مالیاتی و مشاور مالیاتی در جهت رسیدن به اهداف خود گام برداریم. یک مشاور مالیاتی یا یک مدیر مالی مسلط به امور مالیاتی میتواند از نظر مالی و مالیاتی برای مجموعه رشد و صرفه مالی ایجاد کند. یک مشاور مالیاتی خبره و با تجربه می تواند عملکردی خوب از نظر مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی به ارمغان آورد.

بعضی از مدیران و صاحبان کسب و کارها به دلیل نداشتن تجربه و نداشتن عملکرد مالیاتی مناسب متحمل هزینه های هنگفت و بعضا غیر قابل جبرانی می شوند اما بعضی از اشخاص حقوقی با اهمیت قائل شدن برای امور مالیاتی خود و همکاری با یک نفر مشاور مالیاتی یا کارشناس مالیاتی از رسیدن به این وضعیت بد یعنی پرداخت مالیات های سنگین جلوگیری می کنند. این یک امر طبیعی است که برای داشتن عملکردی مناسب و مطلوب از نظر مالیاتی به خصوص مالیات بر درآمد حضور یک نفر خبره به عنوان مشاور مالیاتی ، کارشناس مالیاتی یا مدیر مالی نیاز می باشد.

این موضوع به دلیل تغییرات قوانین مالیاتی ، صدور بخشنامه های مکرر و آئین نامه ها و از جهتی پیچیده بودن قوانین مالیاتی باعث می شود بیش از پیش به حضور یک مشاور مالیاتی در مجموعه احساس شود.

شما نیز در صورت نیاز به یک مشاور مالیاتی یا مدیر مالی خبره و آشنا به مبانی مالیاتی می توانید با مشاورین مالیاتی ، کارشناسان مالی و مالیاتی تماس حاصل فرمایید و از خدمات ارزنده مجموعه ما بهره مند شوید.

امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شود. همچنین در صورت داشتن نظر یا سوال در قسمت کامنت ها با ما در ارتباط باشید.

موسسه حسابداری تضمین حساب ازائه دهنده مشاوره مالیاتی .

مالیات بر عملکرد اشخاص حقوقی